World Cup 1994: Pha phản lưới nhà và cái chết oan nghiệt của Escobar

Ngày 22/6/1994, Colombia đối đầu chủ nhà Mỹ ở lượt trận thứ 2 bảng A World Cup 1994. Do đã để thua Romania 1-3 trong ngày ra quân, đại diện Nam Mỹ buộc phải giành một kết quả có lợi trước Mỹ mới mong có cơ hội đi tiếp. Phút thứ 35 của trận đấu, trong nỗ lực cản phá đường bóng của đối phương, trung vệ Andres Escobar đã vô tình nhoài người xoạc bóng thẳng về lưới nhà, giúp Mỹ mở tỷ số.

Sau tình huống Escobar đá phản lưới, Colombia thua chung cuộc 1-2. Dù đánh bại Thụy Sĩ 2-0 ở lượt cuối nhưng các cầu thủ Colombia vẫn phải phải xách vali về nước sớm ngay sau vòng bảng và trở thành tội đồ trong mắt những người hâm mộ cuồng nhiệt. 

Và cũng chẳng ai có thể ngờ được, pha bóng này là nguyên nhân gây ra một thảm kịch đẫm máu làm rúng động người hâm mộ bóng đá nói riêng và cả thế giới nói chung ở thời điểm đó, đồng thời là chủ đề chính mà chúng ta sẽ tìm hiểu ở video ngày hôm nay.

10 ngày sau, Andres Escobar gục xuống trên vũng máu tại bãi đỗ xe của hộp đêm El Indio ở thành phố Medellin, Colombia. Những người chứng kiến nói rằng vào lúc 3 giờ sáng, Escobar ra xe để chuẩn bị đi về thì 3 gã lạ mặt đã ở đó, đợi sẵn để mắng nhiếc anh. Rồi sau đó, một gã rút ra khẩu súng chĩa vào người Escobar và hét lên "Andres, thằng phản lưới".

Gã hét như thế 6 lần, mỗi lần là một phát đạn điên cuồng nã vào Escobar. Đến khi hậu vệ 27 tuổi đã nằm im bất động, chúng mới nhanh chóng tẩu thoát trên một chiếc Toyota. Đất nước Colombia bàng hoàng còn cả thế giới rúng động bởi một cái chết đến từ tội ác ghê tởm. Cầu thủ chơi bóng vì niềm đam mê, nhưng chính đam mê ấy lại giết chết anh ta, theo nghĩa đen, bằng những phát súng.

Để hiểu rõ căn nguyên, chúng ta cần trở lại bối cảnh năm 1994. Thời điểm đó Colombia sở hữu dàn cầu thủ tài năng bậc nhất, với Carlos Valderrama, Freddy Rincon, Alexis Garcia, Faustino Asprilla hay chính trung vệ đội trưởng Escobar đang bước vào đỉnh cao sự nghiệp. 26 trận trước World Cup 1994, họ chỉ thua đúng 1 lần. Trong chiến tích ấy còn bao gồm trận thắng 5-0 trước Argentina của Diego Maradona.

Trước thềm giải đấu nóng nhất hành tinh, Vua bóng đá Pele đã dự đoán Colombia là ứng cử viên số một cho chức vô địch, thay vì Brazil hay đương kim vô địch Đức. Lời tiên đoán này dựa vào phong độ vững vàng của Colombia ở giai đoạn vòng loại khu vực Nam Mỹ cũng như sự đầu tư, phát triển của nền bóng đá trong nước.

Tuy nhiên, khi chính thức bước vào World Cup 1994, tinh thần của các cầu thủ Colombia vô cùng sa sút. Cái chết của trùm ma túy Pablo Escobar trước đó ít lâu đã gây ra sự xáo trộn khủng khiếp tại Colombia, khiến đất nước này ngày càng khó kiểm soát. Khi ông trùm “ngã ngựa”, các băng đảng đối thủ khác liên tục giao tranh nhằm giành lấy vị trí mà Escobar bỏ lại.

Bạo lực và xả súng xảy ra liên miên, đe dọa tính mạng của người dân vô tội. Nền bóng đá vì thế cũng lao dốc vì các cầu thủ không còn được đầu tư như trước, cộng thêm áp lực về tình hình xã hội, không cầu thủ nào còn giữ nổi tinh thần luyện tập và thi đấu.

Dù vậy, là một đất nước yêu bóng đá cuồng nhiệt, những người Colombia vẫn đặt kỳ vọng rất lớn ở giải đấu diễn ra trên đất Mỹ. Mọi thứ sau đó lại không diễn ra theo bất cứ kịch bản nào mà họ nghĩ đến.

Colombia thua Romania ngay trận ra quân. Nhưng không sao, tất cả nghĩ rằng đó chỉ là tai nạn, và tin chắc đội tuyển sẽ đánh bại chủ nhà Mỹ, vốn bị đánh giá rất yếu, ở trận tiếp theo. Ai tin được họ lại thua tiếp, chính thức khép lại giấc mơ World Cup ngay từ lúc bắt đầu.

Ngồi trước TV xem trực tiếp trận đấu với Mỹ, sau khoảnh khắc Escobar phản lưới, đứa cháu trai của anh đã quay sang mẹ và nói: "Mẹ ơi, chúng sẽ giết bác ấy mất". Em gái Escobar trấn an con: "Không có chuyện ấy đâu nhóc. Không ai chết vì một sai lầm trên sân cỏ. Hơn nữa mọi người Colombia đều yêu quý bác con".

Escobar là một người sùng đạo. Lớn lên và chứng kiến cảnh bạo lực, tội phạm tàn phá đất nước, anh tin rằng bóng đá dạy người ta lòng khoan dung sẽ là sự cứu rỗi cho Colombia. Escobar được biết đến với biệt danh "Quý ngài". Chơi ở vị trí trung vệ, song anh không bao giờ có ý định triệt hạ đối thủ, luôn ra sân với sự lịch lãm cùng tinh thần thể thao cao thượng. 

Vậy mà thật trớ trêu, trong khi hy vọng bóng đá chấm dứt bạo lực, cầu thủ sinh năm 1967 lại chết vì bạo lực.

Sau World Cup 1994, Escobar trong tâm trạng chán chường đã quyết định quay trở về thành phố quê nhà Medellin để nghỉ ngơi 10 ngày. Một mặt để Escobar ổn định tinh thần, mặt khác là bước đệm thuận lợi cho quá trình thương lượng gia nhập AC Milan. Trước khi quay trở về Medellín, Escobar đã được khá nhiều đồng đội tại đội tuyển Colombia can ngăn.

Cá nhân HLV Maturana còn cảnh báo Escobar về nguy hiểm rình rập nếu xuất hiện trên đường phố vào thời điểm cực kỳ nhạy cảm đó. Bỏ ngoài tai mọi lời khuyên ngăn, trung vệ 27 tuổi vẫn nhất quyết đáp máy bay trở về quê nhà.

Số phận dường như đã an bài với Escobar khi anh và một vài người bạn thân thiết tới một quán bar ở khu vực El Poblado, ngoại ô Medellín vào đêm ngày 1/7/1994. Điểm đến sau đó của nhóm Escobar là hộp đêm El Indio. Chia tay những người bạn, Escobar lững thững ra bãi đậu xe của hộp đêm El Indio để lên xe ra về.

Và như an bài của số phận, sự việc đau lòng được nhắc đến ở đầu video xảy ra. Thủ phạm được xác định là Humberto Castro Munoz. Dù vậy, nhiều người tin rằng chủ mưu gồm anh em nhà Gallon, Pedro và Juan, những thành viên cao cấp của băng đảng ma túy Pepes. Chúng quyết định khử Escobar để trút giận vì đã đặt cược rất nhiều tiền vào cửa Colombia thắng Mỹ, rồi dùng Munoz để thế thân.

Trước sau như một, anh em nhà Gallón chỉ một mực khai rằng việc va chạm với Escobar chỉ là bùng phát chứ không hề có sự sắp đặt gì cả. Hơn nữa, việc Humberto bắn Escobar không hề do bọn chúng ra lệnh. Còn với Humberto, hắn ta quả quyết chưa từng xem trận đấu giữa Mỹ và Colombia tại World Cup 1994, thậm chí còn không biết “phản lưới nhà” có nghĩa là gì.

Với những chứng cứ thu thập được, tòa án Colombia chỉ có thể tuyên phạt anh em nhà Gallón 15 tháng quản thúc tại gia và nộp phạt 1,5 triệu peso vì hành vi che giấu tội phạm.

Humberto bị kết án 45 năm tù giam và bồi thường 40 triệu peso cho gia đình Escobar. Nhưng chỉ sau 11 năm ngồi tù, Humberto đã được trả tự do vào năm 2005 do cải tạo tốt.

Dù vậy, cái chết của Escobar cũng không vô ích. Sự phẫn nộ của toàn thế giới buộc Colombia phải hành động quyết liệt hơn với giới tội phạm. Giờ đây, các cầu thủ ở đất nước này có thể yên tâm chơi bóng đá. Thành phố quê hương của Escobar, Medellin, từ điểm đen bạo lực trở thành địa điểm du lịch nổi tiếng với danh xưng Thành phố mùa xuân vĩnh cửu, cũng giống như Escobar, mãi mãi với tuổi thanh xuân và hành trình dang dở của mình.