HLV Li Tie nói về bóng đá Trung Quốc, Wayne Rooney và David Moyes

Quá khứ hào hùng

Dấu ấn cuối cùng của Li Tie với bóng đá Anh là một chiếc thẻ đỏ gián tiếp. 2 pha phạm lỗi không cần thiết ở trận gặp Arsenal vào ngày 16/8/2003 do tiền vệ người Trung Quốc thực hiện khiến trọng tài Mark Halsey truất quyền thi đấu với ông ở phút 87. Không lâu sau trận đấu ấy, Li Tie gặp chấn thương và gần như không thể ra sân trong 3 năm.

Từ một tiền vệ vô danh lần đầu góp mặt ở đấu trường World Cup, Li Tie chân ướt chân ráo đến Anh nhờ lọt vào mắt xanh của HLV David Moyes. Ông vượt qua mọi rào cản về ngôn ngữ, văn hóa để giành một vị trí chính thức trong đội hình Everton thời điểm ấy. 33 trận thi đấu ở mùa giải đầu tiên, bao gồm 29 lần ra sân tại Ngoại hạng Anh là minh chứng rõ nhất cho thấy Li Tie không đến Everton để bán áo. Không còn ai hỏi "Li Tie là ai" nữa.

Sự nghiệp của Li Tie ở Everton và nước Anh có thể không có cái kết đẹp như HLV này mong muốn, nhưng 1 mùa bóng xuất sắc khi chơi bóng tại xứ sở sương mù là điều không tệ chút nào. Chia sẻ trong một bài phỏng vấn với Bleacher Report hồi năm 2014, Li Tie nói ký ức về bóng đá Anh của ông vẫn vẹn nguyên. Trước thời điểm COVID-19 bùng phát, ông vẫn quay lại nơi này hàng năm.

"Con gái tôi sinh ra ở Anh. Khi tôi về nước thi đấu và phải đưa gia đình mình quay lại Trung Quốc, nhiều nhân viên ở Everton nói đùa là con bé đã trở thành người vùng Merseyside rồi. Đến lúc tôi đến thăm Everton nhiều năm sau, họ vẫn làm việc ở đó. Tất cả đều ngạc nhiên khi thấy con gái tôi lớn khôn biết bao", Li Tie vui vẻ nói. Ông tự hào vì mình là cầu thủ châu Á đầu tiên chơi bóng ở Ngoại hạng Anh.

Sau ngày giải nghệ, CLB đầu tiên Li Tie chọn để theo đuổi công tác huấn luyện là Guangzhou Evergrande. Trên cương vị trợ lý HLV trưởng CLB, Li Tie chính là quân sư cho "Gã đầu bạc" Marcello Lippi trên hành trình chinh phục danh hiệu Super League Trung Quốc và Cúp C1 châu Á. Tên tuổi ông chưa được nhắc đến nhiều ở thời điểm đó, nhưng không ít cầu thủ Trung Quốc khẳng định Li Tie là người có ảnh hưởng rất lớn ở phòng thay đồ CLB.

Đâu là lý do giúp Li Tie chế ngự được những cầu thủ có cá tính rất mạnh của bóng đá Trung Quốc? Bản CV của ông nói lên tất cả. Cho đến ngày Li Tie giải nghệ và chuyển sang công tác huấn luyện, quá khứ hào hùng đó trở thành bệ phóng giúp ông bay cao. Với cá nhân Li Tie, ông vẫn nhớ như in không khí ở các sân bóng Anh, sân Goodison Park, cuộc sống ở thành phố Liverpool và những con người thân thiện nơi đây.

Kỷ niệm với Rooney

Ngày Li Tie chân ướt chân ráo đến Everton, một trong những cầu thủ đầu tiên ông được HLV David Moyes nhắc "cần để ý đến" chính là Wayne Rooney. Đích thân vị thuyền trưởng của CLB dẫn Li Tie đến thăm thú từng nơi trong khuôn viên đội bóng, rồi ông bất chợt chỉ tay vào một cầu thủ trẻ măng mới được đôn lên đội một và nói: "Hãy để ý cậu nhóc này nhé! Tương lai cậu ta sẽ trở thành một ngôi sao đẳng cấp thế giới đấy!".

Đáng tiếc cho Li Tie là đội tuyển Trung Quốc mà ông góp mặt không có nhiều cá nhân đủ để vươn đến Ngoại hạng Anh. Ngoài Li Tie, đất nước 1,3 tỷ dân chỉ còn Sun Jihai, cầu thủ từng khoác áo Man City trong nhiều năm liền từng đứng chung với Rooney trên một sân bóng. Dong Fangzhuo từng được kỳ vọng không ít khi đầu quân cho MU, nhưng dấu ấn của tiền đạo này ở sân Old Trafford lại quá nhạt nhòa.

"Trẻ em ở Anh lúc nào cũng chơi bóng đá. Với người dân Anh, môn thể thao vua như một chỉ dấu thể hiện con người họ. Rõ ràng bóng đá Anh không thể vươn tầm thế giới nếu không có hàng triệu người chơi bóng hàng ngày như vậy", Li Tie đánh giá. Trong con mắt của HLV trưởng ĐT Trung Quốc, cuộc sống bóng đá ở Anh và Trung Quốc có quá nhiều điểm khác biệt. Dấu ấn lớn nhất là những con người ăn ngủ cùng bóng đá.

Li Tie còn nhớ có một lần ông đến Anh du lịch, một CĐV của Everton đã nhận ra ông ngay tại sân bay. Người này vô cùng háo hức được gặp thần tượng một thời, dù Li Tie đã rời Everton khá lâu rồi. CĐV cuồng nhiệt kia nói anh ấy đã đến xem mọi trận đấu của Li Tie trong màu áo The Toffees, thậm chí còn nhớ khoảnh khắc HLV trưởng ĐT Trung Quốc ghi bàn trong trận đấu giao hữu trước mùa giải vào lưới Rangers.

Tự hào vì là một cầu thủ, một HLV Trung Quốc, nhưng Li Tie rất thẳng thắn khi nhìn vào thực tế. Ở xứ sở tỷ dân, sẽ chẳng bao giờ có một CĐV ăn ngủ cùng bóng đá như anh chàng dõi theo Li Tie ở Anh năm nào. So với những nền bóng đá phát triển khác, Trung Quốc vẫn còn cách rất xa. Họ chỉ có khoảng vài chục ngàn cầu thủ được ăn tập, đào tạo bài bản. Con đường trở thành một cường quốc bóng đá thế giới của Trung Quốc cần có thêm nhiều thời gian.

Với một người có trải nghiệm bóng đá đỉnh cao như Li Tie, ông luôn đau đáu mong mỏi bóng đá Trung Quốc sẽ vươn tầm thế giới. Ông khao khát thay đổi và học hỏi từng ngày, trên từng vị trí làm việc từ trước đến nay. Từ cầu thủ rồi thành HLV, Li Tie đã có dịp làm việc cùng không ít HLV xuất sắc như Lippi, Moyes, hay Alain Perrin. Cộng thêm trải nghiệm của bản thân với 5 năm ăn tập ở Brazil thời trẻ, Li Tie cảm thấy mình có trách nhiệm với thế hệ cầu thủ tương lai.

"Tôi là một cầu thủ rất may mắn, thế nên tôi phải đáp lại những gì mình đã nhận được bằng việc đưa đội tuyển Trung Quốc đến World Cup trên cương vị HLV trưởng. Bằng cách đó, sự nghiệp bóng đá của tôi mới có thể trọn vẹn". Tham vọng đó được Li Tie chia sẻ không ngần ngại 7 năm trước, và điều ấy đang dần trở thành sự thật. Kết quả có thể không thực sự như ý muốn, nhưng Li Tie đang tiến từng bước đến ước mơ World Cup như ông luôn đau đáu.

Trong con mắt của Li Tie, để thành công, mỗi HLV, cầu thủ cần không ngừng học hỏi và tiến bộ. Nếu không làm gì cả, bóng đá sẽ chỉ thụt lùi thay vì tiến về phía trước. Trong trường hợp không còn làm công tác huấn luyện ở đội tuyển quốc gia hay CLB nữa, Li Tie vẫn muốn cống hiến cho bóng đá Trung Quốc bằng việc bồi dưỡng thế hệ các cầu thủ trẻ. Ông mơ mình có thể mở một học viện bóng đá tại Trung Quốc, liên kết với Everton và đào tạo những cô cậu bé thành tuyển thủ.

Đáng tiếc cho Li Tie là ông không có đủ những công cụ trong tay để biến giấc mơ World Cup thành hiện thực trong tương lai gần. Đội hình ĐT Trung Quốc thời điểm hiện tại chỉ có 1 người đang đem chuông đi đánh xứ người. Ngoài Wu Lei (Vũ Lỗi), dường như chưa có ai thực sự dám bước khỏi vùng thoải mái để nâng tầm bản thân. Tại sao phải mạo hiểm xuất ngoại khi Super League trả cho họ mức lương triệu đô? Để hướng đến World Cup, rõ ràng là bóng đá Trung Quốc cần có thêm nhiều Li Tie.