Từ Quả bóng vàng đến The Best 2021: Khi giải thưởng cá nhân mất uy tín

Không còn tiếng vang

Robert Lewandowski đã nhận giải thưởng The Best thứ 2 liên tiếp trong một căn phòng do Bayern Munich sắp xếp trước. Tiền đạo người Ba Lan xuất hiện trên màn hình của Lễ trao giải tại Zurich, Thuỵ Sĩ trong bộ vest lịch lãm thường thấy.

Bên cạnh khung hình của Lewandowski là Lionel Messi, người mặc áo phông trắng cổ tròn và ngồi trên ghế sofa tại nhà riêng. Khung hình cuối cùng thuộc về Mo Salah, người không thể tham gia buổi lễ - cho dù chỉ theo hình thức trực tuyến vì đang bận dự CAN 2021 cùng ĐTQG Ai Cập. Thoạt nhìn qua cách sắp xếp của FIFA, người theo dõi trực tiếp lễ trao giải dễ dàng đoán trước Lewandowski sẽ giành chiến thắng. 

Giống như Quả bóng vàng của France Football, cuộc bầu chọn The Best thực sự đã kết thúc từ lâu. Người thắng, kẻ thua đã sớm biết trước kết quả và chuẩn bị tâm thế mà họ muốn thể hiện trong buổi lễ trao giải. Lewandowski vẫn lịch lãm, nhưng Messi chọn cho mình phong cách tối giản, bởi lẽ anh không phải xuất hiện ở một sân khấu hoành tráng như tại Paris cách đây chưa lâu. Salah thậm chí không buồn cố gắng góp mặt. Nếu ngôi sao người Ai Cập đoạt giải, có lẽ cả ĐTQG sẽ cùng anh lên sóng truyền hình trực tiếp của FIFA để ăn mừng.

Quả thực, không có bất ngờ nào xảy ra khi chủ tịch FIFA, Gianni Infantino xướng tên Lewandowski. Chỉ hơn 15 giây sau, Giám đốc điều hành Bayern Munich Oliver Kahn xuất hiện trên màn hình và trực tiếp trao cúp The Best 2021 cho tiền đạo người Ba Lan. Trong căn phòng nhỏ tại Allianz Arena còn có HLV Julian Nagelsmann và Giám đốc thể thao Hasan Salihamidzic.

The Best 2021 vì vậy tưởng như bất ngờ lại không tạo ra bất ngờ nào vào phút chót. Về mặt con số, Lewandowksi xứng đáng được vinh danh với 69 bàn thắng trong năm dương lịch vừa qua. Nhưng về mặt danh hiệu, liệu tiền đạo người Ba Lan có xứng đáng bằng Messi, Jorginho? Đó vốn là cuộc tranh cãi từ Quả bóng vàng, chỉ khác nó diễn ra theo chiều ngược lại. Khi Messi được France Football tôn vinh, người ta cũng đặt câu hỏi rằng liệu danh hiệu Copa del Rey và Copa America có đủ để bù đắp cho phong độ kém cỏi của Messi trong nửa cuối năm 2021 hay không, đặc biệt khi đó là giai đoạn mà Lewandowski, Salah và cả Benzema đều bùng nổ.

Khi giải thưởng cá nhân mất uy tín

Các cuộc tranh cãi xung quanh các giải thưởng cá nhân không phải là chuyện mới mẻ. Tuy nhiên, mọi thứ lắng xuống khá nhanh trong những năm gần đây. Phải chăng vì Messi và Lewandowski đều có những yếu tố xứng đáng đoạt giải, và ai chiến thắng cũng không thành vấn đề lớn? Hoặc vì các cuộc tranh cãi này thiếu cái tên gây tranh cãi nhất là Cristiano Ronaldo? Tất cả đều đúng, nhưng không phải lý do quan trọng nhất.

Lý do thực sự đơn giản hơn: Các giải thưởng cá nhân - cho dù cao quý nhất, cũng đang dần mất đi uy tín. Ngày càng có nhiều câu hỏi về tiêu chí đánh giá thực sự của Quả bóng vàng cũng như The Best. Sau cùng, tiêu chí nào - danh hiệu, số bàn thắng hay đóng góp chung cho đội bóng quan trọng hơn cũng chỉ được xác định dựa theo… người chiến thắng. Có lẽ vì vậy, các cầu thủ cũng bắt đầu lười xuất hiện hơn ở những Gala trao giải - vốn được xem là đêm hội toàn sao trước đây, bởi lẽ họ bận tâm cho những thứ khác nhiều hơn.

Nếu như Quả bóng vàng trao quyền quyết định chính cho các nhà báo bóng đá thì The Best lại trao phiếu bầu cho các HLV, đội trưởng các ĐTQG trên toàn thế giới. Đáng buồn thay, ngay cả những các chuyên gia, những người ăn ngủ cùng bóng đá cũng không thoát khỏi lựa chọn cảm tính như người thường. 

Ngoài ra, thời điểm bầu chọn các giải thưởng này cũng không phù hợp, khi nó vắt chéo giữa hai mùa giải và đôi khi, quyết định của những người được bỏ phiếu lại dựa vào những gì xảy ra ở thời điểm đó. Ví dụ kinh điển nhất là chiến thắng của Ronaldo vào năm 2017, khi anh vượt lên các đối thủ sau khi lập hat-trick giúp Bồ Đào Nha giành vé vớt dự World Cup 2018.

Sự bất hợp lý này được thể hiện rõ ràng hơn ở giải thưởng dành cho bóng đá nữ, nơi mà truyền thông không tạo ra ảnh hưởng lớn như ở bóng đá nam. Cả ba ngôi sao xuất sắc nhất năm - Alexia Putellas, Jennifer Hermoso và Sam Kerr đều không có tên trong… đội hình tiêu biểu của FIFPro, nơi lá phiếu được chia đều cho tất cả các cầu thủ chuyên nghiệp. Kém lố bịch hơn một chút, đội hình của nam cố gắng nhét vào 4 tiền đạo, nhưng vẫn không có chỗ cho Mo Salah, người về thứ 3 giải cá nhân.