Patrick Kluivert là chú cừu không thể dẫn 'đàn sư tử' Indonesia

Sư tử hay cừu?

Tương truyền, Alexander Đại đế từng nói: "Tôi không sợ một đàn sư tử được một con cừu dẫn dắt. Tôi chỉ sợ một đàn cừu có sư tử đi đầu". Câu châm ngôn trên ám chỉ sức mạnh của một nhà lãnh đạo trong tập thể. Họ là nhân tố biến những cá nhân tầm thường phát huy hết khả năng vốn có.

Ở chiều ngược lại, một nhà quản lý tầm thường sẽ khiến cả tập thể đi lùi vì những hạn chế của người đó. Câu nói trên cũng thường xuyên được áp dụng trong bóng đá, như một cách đề cao vai trò của HLV trưởng. Tại mỗi đội bóng, HLV luôn đứng mũi chịu sào cho mọi thành công và thất bại.

Xét trong câu chuyện của đội tuyển Indonesia, ta không thể phủ nhận, những cầu thủ họ đang có trong tay là sư tử. Indonesia đang sở hữu đội hình có những cá nhân mang giá trị chuyển nhượng lên tới nhiều triệu đô la. Họ cũng khoác áo nhiều CLB hàng đầu châu Âu, thi đấu tại Cúp C1, C2.

Trước trận đấu giữa Indonesia và Australia, truyền thông xứ vạn đảo đã cung cấp một thông tin khá thú vị. Xét theo định giá trên trang chuyển nhượng Transfermkt, tổng giá trị đội hình của Indonesia còn lớn hơn Australia. Nhưng để đội hình này vận hành hiệu quả, họ cần một HLV là sư tử.

Bóng đá Indonesia cho thấy, họ rất nôn nóng với kế hoạch tham dự World Cup ngay trong kỳ giải đấu 2026. Điều đó xuất phát bằng việc Liên đoàn Bóng đá Indonesia (PSSI) sa thải HLV Shin Tae Yong. Người được chọn là Patrick Kluivert, một HLV từng khoác áo đội tuyển Hà Lan.

Câu hỏi được đặt ra ở đây, liệu Kluivert là sư tử hay cừu? Để trả lời cho điều đó, ta hãy nhìn vào lịch sử cầm quân của ông. Kluivert được biết đến nhiều dưới tư cách một cầu thủ, không phải HLV. Sau khi giải nghệ vào năm 2008, Kluivert chuyển sang công tác huấn luyện. Vậy từ đó đến nay, ông đã chính thức cầm quân bao nhiêu trận đỉnh cao?

Câu trả lời là chưa tới 40 trận, trong 16 năm. Phần lớn quãng thời gian làm HLV của Kluivert chỉ là đảm nhiệm công việc trợ lý HLV hướng dẫn tiền đạo. Mỗi khi cầm quân, Kluivert thường không thể hiện được nhiều. Trước khi đến Indonesia, ông đã thất nghiệp gần 2 năm.

Lần gần nhất làm HLV trưởng, Kluivert được một đội bóng Thổ Nhĩ Kỳ đưa về với bản hợp đồng 2 năm. Nhưng chỉ sau nửa năm, đôi bên quyết định đường ai nấy đi. Kluivert có thể là một tiền đạo xuất sắc, nhưng ông rõ ràng không phải HLV giỏi. Thực tế đã chứng minh điều đó. Kluivert chỉ là một chú cừu, không phải con sư tử mạnh mẽ.

Nỗi nhớ Shin Tae Yong

Vào thời điểm HLV Shin Tae Yong bị sa thải, công chúng Indonesia đã lập tức chia 2 phe. Một bên đồng tình đuổi việc HLV người Hàn Quốc, bên còn lại một lòng bảo vệ ông. Con trai HLV Shin cũng cảm thấy bất ngờ, khi ông bị mất việc dù đã giúp đội tuyển Indonesia tiến bộ trông thấy.

Trên thực tế, Shin Tae Yong chính là tổng công trình sư cho công cuộc nâng cấp đội tuyển Indonesia. Việc đội bóng xứ vạn đảo có thể nhập tịch hàng loạt cầu thủ gốc châu Âu được Shin Tae Yong mở đường, ngay thời điểm ông làm HLV trưởng. Uy tín cá nhân của một HLV từng tham dự World Cup đã giúp ông Shin đưa các hảo thủ đến Indonesia thi đấu.

Những trận đấu vừa qua của Indonesia tại vòng loại World Cup dưới thời HLV Shin Tae Yong cũng cho thấy, ông không chỉ có tài ngoại giao. Đây là HLV từng dẫn dắt đội tuyển Hàn Quốc biến Đức thành đương kim vô địch Cúp Thế giới. Shin Tae Yong biết mình biết ta. Ngay cả khi có những cá nhân xuất sắc, ông vẫn chủ trương đá phòng ngự phản công.

Lối đá dựa trên hàng phòng ngự chắc chắn của HLV Shin Tae Yong, trên thực tế, cũng là phương pháp đưa các đội tuyển Đông Nam Á vào sâu ở các kỳ vòng loại World Cup trước đó. Thái Lan và Việt Nam từng đi theo con đường này. Nhưng dường như thắng nhờ phòng ngự phản công lại không phải cách người hâm mộ Indonesia và PSSI mong muốn.

Thành tích kém cỏi tại ASEAN Cup 2024 là cái cớ để PSSI sa thải Shin Tae Yong. Họ muốn đưa về một HLV có danh tiếng hoành tráng, cùng triết lý bóng đá tân công đẹp mắt. Patrick Kluivert dường như là lựa chọn hoàn hảo cho những tôn chỉ đó, nhưng thực tế lại đi ngược triết lý vốn có.

Kluivert giỏi tấn công, nhưng ông hoàn toàn không biết phòng ngự. Điều đó phản ánh rõ ràng trong trận đấu gặp Australia. Một hàng thủ vững chãi dưới thời Shin Tae Yong, giờ đây bị đối phương chọc thủng lưới đến 5 lần. Thất bại tan tác này có thể khiến Indonesia vỡ mộng World Cup. Lúc này, hẳn Indonesia đang nhớ Shin Tae Yong rất nhiều.

Indonesia nên học tập Việt Nam

Nhợt nhạt, vô hồn và mất bản sắc. Đó là những điều được đội tuyển Indonesia thể hiện trong trận thua Australia. Suy cho cùng, những cầu thủ nhập tịch ồ ạt có mục tiêu không rõ ràng khi đầu quân cho đội tuyển quốc gia. Họ có thể có ông bà, bố mẹ là người Indonesia, nhưng mối liên hệ với quê hương xứ sở rất hạn chế.

Cách Indonesia nhập tịch cầu thủ theo dòng dõi đã giúp họ có nhiều cá nhân tốt. Tuy nhiên, khả năng đội tuyển này chơi gắn kết lại không cao. Indonesia là một đội bóng châu Á. Họ cần một đội hình có nòng cốt là những người châu Á, cùng một HLV chí ít phải am hiểu bóng đá châu Á.

Dưới sự dẫn dắt của Kluivert, một người châu Âu mới chân ướt chân ráo đến châu Á, Indonesia thi đấu thực sự vô hồn. Quả phạt đền hỏng ngay từ những phút đầu không phải nguyên nhân Indonesia thua cuộc. Họ tự thua vì không có tinh thần dân tộc và lòng tự hào của mỗi cầu thủ.

Ngay cả trong trường hợp Indonesia giành vé tham dự World Cup, tấm vé đó sẽ đại diện cho ai? Những người Indonesia, hay dàn cầu thủ nhập tịch tứ xứ mang trong mình nguồn gốc xứ vạn đảo? Liệu tấm vé này có trở thành cú hích cho nền bóng đá nội của quốc gia đó phát triển hay không?

Indonesia có lẽ nên học tập Việt Nam trong chính sách nhập tịch cầu thủ, với Nguyễn Xuân Son là gương mặt tiêu biểu. Trước khi khoác áo đội tuyển Việt Nam, Xuân Son đã chơi bóng nhiều năm tại V.League. Các con anh sinh ra và lớn lên tại Việt Nam, học tập cùng bạn bè Việt Nam.

Gia đình Xuân Son tại Việt Nam cũng có mối liên kết chặt chẽ với đất Việt. Họ ăn những món Việt Nam, đồng thời từ chối cơ hội đổi đời khi xuất ngoại, để nuôi hy vọng cống hiến cho đội tuyển Việt Nam. Đó mới là giá trị thực sự của một cầu thủ nhập tịch, ngay cả khi Xuân Son hoàn toàn không có gốc gác Việt Nam.

Trận thua Australia đã đẩy Indonesia thậm chí rơi xuống nhóm không có cơ hội tranh vé vớt đến World Cup. Viễn cảnh ngồi nhà theo dõi World Cup 2026 đã hiển hiện trước mắt Indonesia. Kế hoạch đến World Cup của họ đã trật đường ray từ lâu, với điểm kết thúc là bổ nhiệm "chú cừu" Patrick Kluivert.