Andre Onana và vấn nạn mang tên 'thủ môn' tại MU

Tưởng chừng MU đã nắm chắc chiến thắng trước Lyon ở trận Tứ kết lượt đi Europa League, nhưng Andre Onana đã khiến cả sân vận động Groupama sung sướng khi mắc lỗi ở cả hai bàn thua. Phút bù giờ hiệp 2, bóng lăn vào lưới trong sự bàng hoàng của người hâm mộ. Một cú trượt chân của số phận, khiến đội nhà chỉ có được một trận hòa trên thế thắng.

Manchester United vẫn còn cơ hội sửa sai tại Old Trafford ở trận lượt về. Nhưng lẽ ra, tấm vé vào bán kết đã nằm rất gần tầm tay nếu khoảnh khắc chói sáng của Joshua Zirkzee ở phút 88 – khi anh vào sân thay người và đưa Quỷ đỏ vươn lên dẫn 2-1 – được bảo toàn chỉ thêm vài phút nữa. Niềm vui ngắn chẳng tày gang, bởi chính từ đó, bi kịch bắt đầu.

Trước trận đấu, Andre Onana từng lớn tiếng tuyên bố MU “vượt trội” so với Lyon, không ngần ngại tranh cãi với Nemanja Matic – người cũ ở MU, nay khoác áo Lyon. Nhưng đáp lại lời ngạo mạn ấy là một màn trình diễn tệ hại, như gáo nước lạnh dội thẳng vào niềm kiêu hãnh. Sai lầm nối tiếp sai lầm, và con số 9 – chín lần mắc lỗi trực tiếp dẫn đến bàn thua kể từ khi gia nhập MU – giờ đây như một dấu ấn xám xịt phủ lên sự nghiệp của anh tại Old Trafford.

Lyon – “Les Gones” – cái tên mang nghĩa “những đứa trẻ” trong phương ngữ địa phương. Nhưng trong đêm định mệnh ấy, chính Onana mới là người khiến người ta liên tưởng đến hình ảnh một đứa trẻ non nớt, bỡ ngỡ giữa sân chơi lớn. Khi Zirkzee ghi bàn ở phút 88, Onana không chỉ ăn mừng – anh còn quay sang trêu tức đám đông cổ động viên chủ nhà. Sáu phút sau, ánh mắt ấy cúi gằm trong tủi hổ, lặng lẽ nhặt bóng khỏi mành lưới của chính mình.

Giữa khoảnh khắc ấy, có lẽ HLV Ruben Amorim đã lặng người suy ngẫm. MU vẫn là một ứng viên nặng ký cho chức vô địch Europa League sau trận hòa 2-2 trên đất Pháp. Nhưng có một điều không thể phủ nhận: trong cuộc chơi mà sự chắc chắn là ưu tiên tuyệt đối, họ không thể đặt niềm tin vào một “nghệ sĩ” thích thể hiện ở vị trí đáng ra phải là điểm tựa an toàn nhất. Andre Onana, bằng những sai lầm liên tiếp, đã tự đẩy mình ra khỏi kế hoạch nhân sự của MU cho phần còn lại của mùa giải.

Có một sự thật khó chối cãi: kể từ sau thời kỳ đỉnh cao của Edwin van der Sar, vị trí thủ môn tại Man United luôn là điểm yếu cố hữu. David de Gea dù có những mùa giải thăng hoa nhưng không tránh khỏi các sai lầm khó tha thứ ở những trận cầu then chốt. Dean Henderson từng được kỳ vọng thay thế De Gea nhưng cũng nhanh chóng đánh mất niềm tin. Còn những cái tên như Romero, Valdes hay Lindegaard chỉ là phương án thay thế ngắn hạn, không để lại nhiều dấu ấn. Vậy điều gì khiến Man United – đội bóng lừng danh từng có những người gác đền huyền thoại – lại gặp vấn đề cố hữu đến vậy?

Một phần câu trả lời nằm ở chính hệ thống phòng ngự. Trong nhiều năm, Man United không có một hàng thủ ổn định. Chấn thương của các trụ cột, sự thiếu gắn kết trong lối chơi, cùng việc thay đổi chiến thuật liên tục khiến các thủ môn luôn rơi vào trạng thái bị “phơi bày”. Khi đối mặt với quá nhiều cú dứt điểm khó, sai lầm là điều không thể tránh khỏi. Onana cũng không ngoại lệ. Trước khi trách anh, cần nhìn nhận rằng hàng thủ trước mặt anh – nơi Maguire, Evans hay Dalot thi đấu bất ổn – chưa bao giờ mang lại cảm giác an toàn.

Tuy nhiên, đổ lỗi hoàn toàn cho hệ thống là không đủ. Bởi thủ môn không chỉ là người gác đền, mà còn là người giữ nhịp cảm xúc của cả hàng phòng ngự. Onana không làm được điều đó. Anh thường xuyên la hét, chỉ trích đồng đội, nhưng chính bản thân lại mắc lỗi cơ bản. Andre hay mạo hiểm lao ra khỏi khung thành, nhưng lại không đủ quyết đoán. Anh xử lý bóng bằng chân khá ổn, nhưng lại thường lóng ngóng trong những pha bắt bóng đơn giản. Sự mâu thuẫn giữa hình ảnh một “thủ môn hiện đại” và màn thể hiện thực tế khiến người ta không khỏi nghi ngờ về sự phù hợp của anh với môi trường khắc nghiệt như Premier League.

Thêm vào đó, áp lực từ truyền thông và kỳ vọng từ người hâm mộ Man United là một thứ rất riêng. Khi bạn khoác lên mình chiếc áo đỏ của Nhà hát những giấc mơ, mọi hành động đều bị soi xét dưới kính hiển vi. Một sai lầm nhỏ có thể trở thành thảm họa. Và nếu tâm lý không đủ vững vàng, bạn sẽ bị nhấn chìm. Onana, dù từng chơi cho Ajax hay Inter, nhưng dường như chưa từng trải qua sức ép dữ dội như ở Old Trafford. Anh phản ứng mạnh mẽ với đồng đội khi phòng ngự tệ, nhưng lại không giữ được sự điềm tĩnh của chính mình.

Có người nói vị trí thủ môn tại Man United bị “ma ám”. Nhưng thực ra, đó là hệ quả của nhiều yếu tố cộng dồn – từ cách xây dựng chiến thuật thiếu ổn định, tới việc đặt thủ môn vào thế chịu trận, từ áp lực danh tiếng đến những kỳ vọng phi thực tế. Andre Onana có thể là nạn nhân mới nhất, nhưng chắc chắn sẽ không phải người cuối cùng nếu Man United không giải quyết được tận gốc bài toán này.

Sai lầm là một phần của bóng đá, nhưng sai lầm lặp đi lặp lại ở cùng một vị trí, trong cùng một môi trường, thì đó không còn là ngẫu nhiên. Khi Onana ngơ ngác nhìn bóng lăn qua vạch vôi, cả Old Trafford cũng ngơ ngác theo. Nhưng điều đau lòng nhất, có lẽ chính là cảm giác… quen thuộc. Một sự quen thuộc đáng buồn mà người hâm mộ Quỷ đỏ bị hành hạ đến trầm cảm.