Ý vẫn còn phải học

Tây Ban Nha đáng sợ

Đêm qua, người Ý đã đi tiếp dù có lẽ không mong đợi quá nhiều. 90 phút hai hiệp chính đầy rẫy những khoảnh khắc của sự thật: tại Wembley, Ý bị áp đảo trong toàn bộ hiệp một, cũng như nửa cuối hiệp hai. Những bóng áo trắng bỗng tràn ngập sân đấu, với một sự nhuần nhuyễn đáng sợ và những đường chuyền được căn chỉnh chính xác như một tấm lưới nhện.

Bên ngoài đường biên, Roberto Mancini có lẽ cảm nhận rõ ràng sự khủng khiếp của sức ép này. Trong ba năm qua, chưa bao giờ thế trận của Ý lâm nguy như thế. Sau 50 phút đồng hồ, họ chỉ cầm bóng được 35%, và thực hiện được số đường chuyền bằng một nửa những gì Tây Ban Nha làm được. Họ khao khát có bóng để chơi, nhưng người Tây Ban Nha đã không cho phép điều đó xảy ra.

Trận đấu đã nhanh chóng biến thành một màn đá “bóng ma” mà Ý không thể tự mình chấm dứt được sự liền mạch tàn nhẫn của nó. Tây Ban Nha đã đá với phong cách của một bậc thầy về kiểm soát bóng: mở ra khoảng trống ở đây, đan lưới, rồi khép nó vào, xoay sang đánh khoảng trống ở kia. Sergio Busquets là thủ lĩnh của trò chơi nhịp điệu này. Mỗi cú ngoặt bóng và chuyển hướng của anh đều dẫn dắt khối đội hình của Tây Ban Nha chuyển đổi cực nhanh sang các vùng đất mới.

Và ở khoảng không gian nào, thì “khí” của các cầu thủ Ý đều bị bóp nghẹt bởi những chiếc áo trắng cứ như bóng ma vun vút thoảng qua, nhưng không thể nắm bắt. Thống kê cho thấy Tây Ban Nha đã mắc được sợi dây vào con rối: các cầu thủ Ý chạy nhiều hơn đối thủ của mình 3km, chỉ thế thôi nhưng đã cho thấy khoảng cách lớn về lối chơi. 

Đấy là một khoảnh khắc kỳ lạ. Sự bất lực này quả là đáng buồn, nhưng vẫn có khía cạnh để mỉm cười. Khi chạy theo ma trận mà Tây Ban Nha đã bày ra, dường như có hai tâm trạng trong trái tim người Ý: nản vì đối thủ quá hay, và vui mừng vì rơi vào mê cung này, khi đối thủ đã chơi với toàn bộ tinh hoa của họ. Của những người đã có ADN kiểm soát bóng từ trong máu, với khả năng cảm nhận nhịp điệu phi thường, và những động tác nhạy bén như một con linh dương né vuốt săn mồi. 

Không dễ để gieo một hạt giống như thế vào một nền bóng đá: ngày hôm nay, Tây Ban Nha có thể không còn những tiền đạo bậc thầy để dứt điểm trận đấu, nhưng về khía cạnh thao túng cuộc chơi bằng kiểm soát bóng, họ vẫn đã, đang và sẽ còn ở đỉnh cao thế giới. Một trận thua không thể tước đi điều này. Busquets sẽ sớm nghỉ ngơi, nhưng Pedri đã ở đó, với phong cách chơi xuyên suốt như một sợi dây nối liền các thế hệ của bóng đá Tây Ban Nha. Và so với sự nhạy cảm của những bậc thầy này, Jorginho và Verratti bỗng trở nên nhỏ bé, còn Barella không có đất để thể hiện sự năng nổ của mình: họ luôn chậm hơn Tây Ban Nha một bước.

Vẫn còn chặng đường dài

Người Ý đã chứng kiến một cây cổ thụ thực sự lớn lên từ hạt giống ấy, khi đặt chân đến bán kết. Thụy Sĩ và Croatia không thể bắt Tây Ban Nha phải đá hết mình như thế, với sự tập trung của bác sĩ phẫu thuật cùng con dao mổ trong tay, với cảm giác rằng bất kỳ lúc nào Ý cũng có thể bị nhấn chìm. 

“Đấy là trận đấu khó khăn nhất tôi từng chơi. Tôi chúc mừng đội Tây Ban Nha vì những gì họ đã thể hiện, nhưng một lần nữa Ý đã thể hiện được trái tim, quyết tâm và khả năng vượt qua những thời khắc khó khăn” – Leonardo Bonucci thừa nhận. “Giờ thì còn một xen-ti-mét nữa thôi. Thật không thể tin nổi những gì chúng tôi làm được. Chúng tôi sẽ trở lại đây sau năm ngày nữa và phải giữ khí thế tương tự để mang về nhà danh hiệu mình đã thiếu trong 50 năm”.

Những gì giúp Ý đứng vững, dìu trận đấu đến chấm phạt đền và đánh bại Tây Ban Nha ở đó chỉ là bản lĩnh thi đấu của họ, và trớ trêu thay, nó thuộc về một phần trong danh tính mà họ đang muốn từ bỏ. Sự tinh quái và bản lĩnh là cốt lõi của trong cách chơi thực dụng đến tàn nhẫn trong quá khứ. Đêm qua, dù không có nhiều bóng, Ý đã chơi tập trung và đáp trả trực diện bằng những pha phản công cũng như dứt điểm rất nhanh. Một trong số đó đã thành bàn thắng, khi Federico Chiesa một lần nữa rực sáng, bằng quyết tâm và sự táo bạo hiếm thấy.

Ma trận đường chuyền của Tây Ban Nha, vốn được tạo ra để nghiền nát ý chí chơi bóng của đối thủ, đã không lấn át được bản lĩnh thi đấu này. Ngược lại, Luis Enrique đã từ bỏ những nhân tố có bản lĩnh thi đấu nhất của đội tuyển (như Sergio Ramos là đại diện tiêu biểu) để tin vào chất lượng lối chơi của đội bóng, tin vào những người chưa bao giờ được đánh giá cao về bản lĩnh như Morata. Có thể hôm nay lựa chọn ấy là sai, đơn thuần vì kết quả, nhưng trận đấu vừa qua lại chính là một kiệt tác của Tây Ban Nha trên phương diện kiến tạo lối chơi, và lựa chọn này có cái giá của nó.

Nếu hôm nay Ý không thể đi tiếp, thì những gì trải qua trong 120 phút này vẫn sẽ rất đáng nhớ với từng thành viên của đội hình hôm nay, những người đang đi trên con đường xác lập một danh tính mới cho nền bóng đá. Những người đã từng chơi hay đến mức khiến cả thế giới nức nở, giờ hiểu rằng vẫn còn có thể chơi hay hơn nữa, qua một ví dụ sống động, từ chính một tập thể đã khiến họ phải khốn khổ, bằng sức mạnh đáng sợ của lối chơi tập thể.

Không có bài học nào đáng giá hơn thế. Ngày hôm nay, người Ý sẽ vào chung kết, và có thể sẽ lên ngôi vô địch, vì họ đã may mắn vượt qua được đối thủ đáng sợ nhất. Nhưng điều quý giá nhất đã xuất hiện ngay từ lúc này, trong ký ức của tất cả các cầu thủ đã chơi trận đấu đêm qua: vẫn còn những đỉnh cao hơn để vươn đến, rực rỡ đến mức một danh hiệu cũng chỉ là cột mốc nhỏ, cho những gì người ta tin tưởng, và sống chết vì nó.